Zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy urlop macierzyński to uprawnienie pracownicze, które przysługuje każdej kobiecie pozostającej w stosunku pracy, bez względu na  okoliczności zatrudnienia, jak rodzaj umowy o pracę, zatrudnienie w niepełnym wymiarze czasu, czy staż pracy. Wymiar tego urlopu kształtuje się różnie w zależności od ilości urodzonych dzieci przy jednym porodzie (art. 180 § 1 Kodeksu Pracy). Urlop macierzyński dzieli się na część przypadającą przed porodem i po porodzie. Zgodnie z założeniami ustawodawcy, co najmniej 2 tygodnie urlopu mogą przypadać przed przewidywaną datą porodu, a po porodzie przysługuje pracownicy urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem, aż do wyczerpania okresu ustalonego w art. 180 § 1 Kodeksu Pracy.
Pracownica po wykorzystaniu po porodzie, co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu. Niedopuszczalna jest rezygnacja z urlopu macierzyńskiego przed upływem 14 tygodni.
Skrócenie ustawowe urlopu macierzyńskiego następuje w sytuacji urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia. Należy zaznaczyć, iż ośmiotygodniowy urlop należny pracownicy po zgonie dziecka może być również skrócony.
Skrócenie urlopu może nastąpić również w sytuacji, gdy matka zrzeka się praw do dziecka i oddaje dziecko do adopcji.
Pamiętać należy, iż skrócenie urlopu macierzyńskiego następuje na pisemny wniosek pracownika, złożony najpóźniej w terminie 7 dni przed planowanym powrotem do pracy.