Rak wątroby

Rak wątroby jest trzecim w kolejności nowotworem złośliwym na świecie, z grupy najczęściej doprowadzających do śmierci.
Jak pokazują statystyki nowotwory złośliwe zlokalizowane w wątrobie w 95%-ach to nowotwory przerzutowe, a w 5%-ach- nowotwory pierwotne.
Rak wątrobowokomórkowy (bo tak zwany jest rak wątroby) cztery razy częściej dotyka mężczyzn i to zwykle w wieku 50-60 lat.
W przypadku raka wątroby stosunkowo często stwierdza się przerzuty do węzłów chłonnych nadobojczykowych po prawej stronie a także do mózgu, płuc oraz do kości. Ponadto stwierdza się krwawienia z żylaków przełyku lub z żołądka oraz występowanie objawów uogólnionej skazy krwotocznej.
Warunkami sprzyjającymi wystąpieniu raka wątrobowokomórkowego jest przewlekły proces zapalny toczący się w tym narządzie.
Do czynników ryzyka raka wątroby należą:
– marskość wątroby,
– wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typ B),
– wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typ C),
– alkoholizm,
– alfatoksyny,
– zespół Budda-Chariego,
– hemochromatoza i inne choroby metaboliczne,
– palenie tytoniu,
– preparaty androgenowe,
– doustne środki antykoncepcyjne.
Diagnostyka
Wczesną postać raka wątrobowokomórkowego stwierdza się podczas badania ultrasonograficznego (USG). Czasem obraz ten jest trudny do oceny i dla postawienia diagnozy konieczna jest tomografia komputerowa (CT) oraz rezonans magnetyczny (MR). Dzięki nim określić stopień zaawansowania choroby.
Ponadto oznacza się również marker raka wątroby- alfafetoproteinę (AFP). Czasem wykonuje się również biopsję cienkoigłową, w czasie której pobiera się wycinek na badanie histologiczne.
W grupie chorych z marskością wątroby zleca się badania przesiewowe (USG i AFP), przeprowadzane co 6 miesięcy.
Objawy raka wątrobowokomórkowego
W początkowym okresie rak wątrobowokomórkowy nie daje żadnych objawów. Wraz z upływem czasu pojawiają się następujące symptomy:
– silny ból brzucha,
– uczucie pełności w nadbrzuszu,
– spadek łaknienia,
– wodobrzusze i związane z nim powiększenie obwodu brzucha,
W bardziej zaawansowanym stanie dołączają również:
– obrzęki w obrębie kończyn dolnych,
– żółtaczka,
– krwawienie z górnego odcinka przewodu pokarmowego ( fusowate wymioty),
– gorączka,
– smoliste stolce.
Leczenia raka wątrobowokomórkowego
W leczeniu raka wątrobowokomórkowego stosuje się postępowanie chirurgiczne polegające na usunięciu guza. W przypadku wydolnej czynnościowo wątroby resekcja jest zazwyczaj rozległa. Zwie się ona hemihepatektomiią. Takie podejście determinuje fakt, iż toczący się proces nowotworowy rozprzestrzenia się za pomocą układu wrotnego.
Sytuacja komplikuje się, gdy u chorego rozwinęła się wcześniej marskość wątroby. Taki stan ogranicza możliwość resekcji guza. Ponadto należy podkreślić, iż panujące warunki są sprzyjające do ponownego rozwoju choroby nowotworowej.
Wtedy należy rozważyć inne sposoby leczenia. Należy do nich np. kriochirurgia, gdzie za pomocą niskich temperatur niszczy się guza, lub też termoablację, w czasie której przy użyciu wysokich temperatur doprowadza się guz do destrukcji.
W pewnej grupie chorych z marskością wątroby, wykonuje się przeszczep narządu. Muszą jednak oni spełnić tzw. kryteria mediolańskie. Kryteria te zawierają następujące wymogi:
– pojedyncze ognisko nowotworowe o średnicy nie przekraczającej 5 cm,
lub
– występowanie maksymalnie 3 ognisk nowotworowych o średnicy nie przekraczającej 3 cm.
Wśród pacjentów, u których dokonano resekcji części wątroby stwierdza się 25% przeżywalność. Z kolei u tych, którzy poddani byli przeszczepom- około 80% przeżywalność w ciągu 5 lat.