Wirusowe zapalenie wątroby (hepatitis virusalis) jest schorzeniem wywołane jest przez wirusy A, B, C, D oraz E. Wirusy te powodują aż 95% wszystkich zapaleń wątroby.
Częstość występowania
Najczęstszym zapaleniem wątroby jest odpowiednio:
– zapalenie wątroby typu B,
– zapalenie wątroby typu A oraz C,
– zapalenie wątroby typu D oraz E.
Drogi zakażenia
Każdy typ wirusa posiada swoistą drogę zakażenia. I tak:
– wirus A (HAV) – drogą zakażenie jest przewód pokarmowy. Zakażenia maja miejsca w tych środowiskach, w których obserwuje się niski poziomie higieny.
– wirus B (HBV) – drogą zakażenia jest krew. Zakażenie możliwe jest w czasie kontaktu seksualnego oraz porodu.
– wirus C (HCV) – tak, jak w przypadku wirusa B- drogą zakażenia jest krew. Zakażenie odbywa się podczas porodu, rzadziej natomiast podczas kontaktu seksualnego.
– wirus D (HDV) – tak jak wirus B i C.
– wirus E (HEV) – podobnie jak w przypadku wirusa A, drogą zakażenie jest przewód pokarmowy. Decydujące znacznie ma niski standard sanitarny.
Okres inkubacji w przypadku wirusowego zapalenia wątroby trwa od 15 dni aż do kilku miesięcy.
Kto może chorować?
Osoby należące do grup ryzyka to:
- narkomani – stosujący narkotyki drogą dożylną (używanie wspólnych igieł to około 42% chorych),
- pacjenci, którym wykonano transfuzję krwi (6%),
- osoby mające bardzo liczne kontakty heteroseksualne lub homoseksualne (6%),
- ludzie mający ścisły, długotrwały kontakt z chorym domownikiem (3%),
- pracownicy służby zdrowia (2%),
- nauczyciele i wychowawcy w szkołach i internatach,
- pracownicy kanalizacji miejskiej i oczyszczalni ścieków,
- pacjenci poddawani zabiegom hemodializ (1%),
- u 40% pacjentów nie potrafimy określić czynnika ryzyka,
- możliwe też jest zakażenie płodu przez chorą matkę – tzw. zakażenie pionowe (wirusy posiadają zdolność przechodzenia przez łożysko).
Objawy
Niezależnie od typu wirusa, objawy są podobne. Występują:
– objawy grypopodobne- gorączka, rozbicie,
– bóle stawów,
– wysypka,
– objawy ze strony przewodu pokarmowego- nudności, spadek łaknienia, ból w okolicy wątroby,
– żółtaczka (występuje w 1/3 przypadków),
– powiększenie wątroby z towarzyszącą bolesnością uciskową,
– świąd.
2/3 przypadków wirusowego zapalenia wątroby może przebiegać bezobjawowo.
Rozpoznanie
Z racji tego, iż większość przypadków wirusowego zapalenia wątroby przebiega bezobjawowo, decydujące znaczenie ma badanie laboratoryjne, w którym stwierdza się:
– zwiększenie aktywności enzymów wątrobowych,
– niewielkiego stopnia zwiększenie GGTP i FA,
– zwiększenie wartości bilirubiny (przy współistniejącej żółtaczce),
Ponadto wykonuje się badania przeciwciał a także badanie antygenów, które są unikalne dla każdego wirusa. Dzięki nim można potwierdzić lub wykluczyć ostrą fazę choroby lub też stan po przebytej już chorobie.
Powikłania wirusowego zapalenia wątroby
Do powikłań wirusowego zapalenia wątroby należy:
– postać cholestatyczna, której głównym objawem jest jest utrudnienie odpływu żółci. W postaci tej występuje również żółtaczka oraz świąd skóry,
– przetrwałe zapalenie wątroby, któremu towarzyszy nosicielstwo wirusa typu B, C i D,
– piorunujące zapalenie wątroby, które występuje najczęściej w przypadku zapalenia wątroby typu E. Konsekwencją tego jest ostra niewydolność wątroby, której towarzyszą zmiany martwicze,
– rak wątroby pierwotny jest konsekwencją występująca w przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu B oraz C,
– bóle stawów,
– wysypka,
– niedokrwistość aplastyczna.
Leczenie wirusowego zapalenia wątroby
Leczenie choroby podstawowej sprowadza się przede wszystkim do odpoczynku. Pozycja leżąca przyjmowana przez chorego korzystnie wpływa na stan ukrwienia wątroby.
Zaleca się aby unikać substancji, które negatywnie wpływają na stan wątroby, takich jak np. alkohol.
Poleca się stosowanie diety niskotłuszczowej.
Często konieczne jest również wdrożenie farmakoterapii.
Profilaktyka
Skuteczną metodą zapobiegania są szczepienia ochronne przeciwko zakażeniu wirusem typu A oraz B. Niestety obecnie nie ma szczepionki, przeciw WZW typu C.
Dodatkowo nie należy zapominać o zachowaniu podstawowych zasad higieny osobistej a zwłaszcza tej związanej ze spożywaniem pokarmów. Nie zapominajmy o myciu rąk, czyszczeniu naczyń i sztućców, spożywania przegotowanej wody,myciu warzyw i owoców.
