Badania nad wirusem HIV i AIDS rozpoczęto w Polsce w 1985 r. Do dziś nie radzimy sobie w walce z chorobą tak dobrze, jak państwa zachodnie, choć stabilnie wypadamy na tle krajów Europy Wschodniej. Działania, które są podejmowane mają na celu oswojenie społeczeństwa z tą chorobą oraz udzielenie wsparcia osobom zarażony. Krajowe Centrum ds. AIDS zajmuje się również tym, aby nosicielom wirusa HIV zapewniono jak najlepszą opiekę.
Początki HIV i AIDS w Polsce
Pierwszy przypadek zakażenia wirusem HIV w Polsce został odkryty w 1985 r., a pierwszy przypadek AIDS zdiagnozowano w 1986 r. HIV zdiagnozowano wówczas u 11 osób, z czego sześć było chorych na hemofilię. W tamtych czasach, główną drogą zarażania było dożylnie przyjmowanie środków psychoaktywnych oraz kontakty seksualne występujące pomiędzy homoseksualnymi mężczyznami. Od 2001 roku zauważa się znaczące zmiany w tym aspekcie. Coraz częściej zarażone zostają kobiety, które mają niebezpieczne stosunki heteroseksualne, zwłaszcza z przygodnie poznanymi mężczyznami. Istotne staje się również to, że prawie połowa przypadków zarażenia dotyczy osób młodych, pomiędzy 20 a 29 rokiem życia. Według danych Państwowego Zakładu Higieny od wdrożenia badań nad wirusem HIV i AIDS w 1985 r. do grudnia 2012 r. odnotowano 16314 przypadki zarażenia wirusem HIV w Polsce i 2848 zachorowań na AIDS. 1185 chorych zmarło.
Wzrost liczby zakażeń wirusem HIV
W 2011 r. zauważono znaczny wzrost liczby zakażeń wirusem HIV. Zdiagnozowano wówczas 969 przypadków, co jest największą liczbą od czasu pierwszych badań w Polsce. Prawdopodobnie dane te są zaniżone, ze względu na fakt że około 25% chorych zgłasza fakt zarażenia z opóźnieniem. Zasadnicze znaczenie ma jednak fakt, że ponownie zauważalny jest wzrost zachorowań wśród mężczyzn, zwłaszcza mających kontakty seksualne z partnerami tej samej płci. Natomiast u kobiet odnotowano niewielki spadek zakażeń. W dużej mierze jednak wzrost liczby wykrytych zakażeń jest związany z coraz większą liczbą osób decydujących się na wykonanie testów na obecność wirusa HIV. Z przeprowadzonych wcześniej badań PZH-u wynika, iż w połowie pierwszej dekady XXI w. ok. 2/3 Polaków nie znało swojego statusu serologicznego. Jeśli nadal coraz więcej ludzi będzie podejmowało decyzję o wykonaniu badań, prawdopodobnie liczba osób zarażonych będzie także wzrastała.
Jakimi drogami przenosi się HIV w Polsce?
Najwięcej, dwie trzecie wszystkich zakażeń HIV w 2011 r. stanowiły zakażenia wśród mężczyzn utrzymujących kontakty seksualne z innymi mężczyznami. W grupie osób hetero seksualnych liczba ta stanowiła ok. 20% wszystkich przypadków. Natomiast poprzez dożylnie podawania środków odurzających zaraziło się 12%. Widać w związku z tym bardzo wyraźnie, że coraz rzadziej HIV związane jest z osobami przyjmującymi narkotyki, a częściej dotyczy ludzi wchodzących ryzykowane związki intymne.
Gdzie najczęściej wykrywa się zakażenia HIV?
Najwięcej osób zarażonych wirusem HIV w latach 2006-2010 odnotowano w województwie dolnośląskim. Tam właśnie na 100 000 mieszkańców przypadało 3,8 osoby, u której zdiagnozowano HIV. Na drugim miejscu znalazły się województwa lubelskie i mazowieckie (2,7 na 100 000 mieszkańców). Natomiast w województwie warmińsko- mazurskim stwierdzono 2,1 zachorowań. Wydaje się, że najbardziej stabilna sytuacja pod tym względem występuje na ścianie wschodniej, w łódzkim, zachodnio-pomorskim, pomorskim oraz kujawskim.
Biorąc pod uwagę zachorowalność na AIDS to tutaj także najgorsza sytuacja jest na Dolnym Śląsku (1,6 na 100 000).
