Szparagi znane są od starożytności, jednak wtedy inaczej je traktowano. Jadano je głównie ze względu na pobudzenie popędu płciowego. Dopiero w średniowieczu zaczęto doceniać ich walory smakowe, tak jak dzisiaj.
Szparagi to bardzo cenione warzywa w prawidłowym żywieniu. Ich wartość odżywcza nie jest duża, ok. 15 kalorii w 100 g, tak więc są niskokaloryczne i lekkostrawne. Są idealnym dodatkiem dla dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów. Zawierają trochę witaminy A, C i nieznaczne ilości witamin z grupy B, spore ilości związków mineralnych (sód, potas, magnez, wapń, mangan, żelazo, miedź, fosfor, fluor, jod, chlor), mnóstwo aktywnych przeciwutleniaczy i sporo asparaginy (aminokwas endogenny) oraz związków purynowych (ok.8mg%). Właśnie z powodu puryn mogą szkodzić osobom z dolegliwościami nerek i reumatykom, ale tylko jeśli spożywane są w bardzo dużych ilościach. Szparagi odkryte zostały również ze względu na dużą zawartość glutationu, który uważany jest za czynnik przeciwnowotworowy.
Wyróżniamy trzy rodzaje szparagów jadalnych: białe, zielone i fioletowe. Kolor zależny jest od rodzaju ich uprawy. Szparagi białe są bardziej łykowate od zielonych, dlatego dobrze jest je obrać przed gotowaniem, zielone są najdelikatniejsze i najbardziej popularne, za to fioletowe prawie niespotykane, trudne w uprawie.
Jakie szparagi wybierać w sklepie?
- Żeby sprawdzić świeżość szparagów należy złamać nóżkę, gdy jest sprężysta i po przełamaniu widać sok to oznacza, że można użyć ich do przyrządzenia potrawy
- Nóżki potarte o siebie powinny „skrzypieć”
- Szparagi nie mogą być zwiędnięte ani zdrewniałe
- Pędy powinny mieć lekki połysk a główki jasne
- Jeśli białe szparagi mają fioletowe końcówki to zdążyły wyjść ponad ziemię i dlatego zostały ścięte za późno
Jak przygotować do obróbki?
- Białe szparagi rosnąc są przysypane ziemią w tzw. kopcach, dlatego powinniśmy obrać je ze skórki przed przygotowaniem, inaczej będą łykowate
- Zielone szparagi rosną nad ziemią, dlatego wystarczy dokładnie je umyć, pamiętając, że pod skórką jest najwięcej składników odżywczych, będą idealne do gotowania
- Umyć, skropić oliwą z oliwek, delikatnie oprószyć dowolnymi przyprawami, tak przygotowane mogą być wstawione do piekarnika
Jak gotować? Jak piec?
- Na dno naczynia nalać wody, doprowadzić do wrzenia i wstawić szparagi w pozycji pionowej, kwiatem do góry, pod przykryciem,
- Główki powinny wystawać nad powierzchnię wody i „dochodzić w parze”
- Zielone można troszkę posolić, białych nie, ale koniecznie należy dodać cukru do wody w obu przypadkach
- Gotować na dużym ogniu, zielone ok.3-4 min, białe i fioletowe ok.10- 15 min, najlepiej sprawdzić widelcem, powinien łatwo się wbić
- Pamiętajmy również, że wywar z gotowania możemy wykorzystać jako napój lub dodatek do sosów, zup itp.
- W piekarniku również należy je utrzymać kilka do kilkunastu minut
Przepisy na potrawy ze szparagów
Zapiekanka ze szparagów
Składniki:
- 12- 15 szt szparagów (500 g)
- 3 łyżki migdałów
- 4 żółtka
- Natka pietruszki
- 5 łyżek białego wina wytrawnego
- Starty ser żółty
Przygotowanie:
- Szparagi umyć, odciąć zdrewniałe końcówki, włożyć do wrzącej osolonej wody z dodatkiem cukru
- Ugotować pod przykryciem
- Migdały sparzyć, obrać ze skórki, utrzeć z żółtkami i natką pietruszki, wymieszać z winem i doprawić do smaku
- Ugotowane szparagi ułożyć w naczyniu żaroodpornym, polać przygotowanym sosem i posypać startym żółtym serem w dowolnej ilości, zapiekać kilka minut w nagrzanym piekarniku
Omlet ze szparagami
Składniki:
- 2 jajka
- 1 łyżeczka mleka lub wody
- 100 g szparagów
- 1 łyżka startego żółtego sera
- 1 żółtko
- Natka pietruszki
- Przyprawy
Przygotowanie:
- Szparagi przygotować i ugotować w lekko osolonej wodzie z cukrem
- Pokroić na małe kawałki, wymieszać ze startym serem, natką pietruszki, doprawić
- Z reszty składników przygotować masę omletową i wylać ją na rozgrzaną patelnię z kroplą oliwy
- Gdy omlet się zetnie z dołu, nałożyć farsz, zawinąć w pieróg, przełożyć do piekarnika i zapiec kilka minut
Sałatka: szparagi i twarożek
Składniki:
- 500 g szparagów
- Twarożek typu serek wiejski ok. 500 g
- 10 pomidorów koktajlowych
- Szczypiorek
Przygotowanie:
- Ugotować szparagi w lekko osolonej wodzie z dodatkiem cukru
- Odsączyć i pokroić na połówki
- Ułożyć na szklanym półmisku
- Nakładać twarożek, na wierzch połówki pomidorków
- Posypać szczypiorkiem