Olbrzym wśród kwiatów tatrzańskich.
Mikołajek alpejski jest bylina, która rośnie na podłożu gliniastym z dużą zawartością wapnia. Jest to roślina osiągająca od sześćdziesięciu do stu centymetrów wysokości.

Kwiaty mają stalowoniebieską i fioletową barwę i występują pojedynczo na długiej, wysmukłej i rozgałęzionej łodydze, a płatki kwiatów są postrzępione. Roślina kwitnie dopiero w drugim roku po wysiewie nasion do gleby. Liście mają kształt sercowaty i są wyposażone w kolce. Główka kwiatostanu jest walcowata. Mikołajek alpejski podlega ochronie na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Roślina ta nadaje się także idealnie na rabaty kwiatowe i grządki w przydomowych ogródkach. Stosowana jest także powszechnie w kompozycjach florystycznych, do przygotowywania bukietów i kompozycji kwiatowych na najróżniejsze okazje. Kompozycje te mogą być zarówno z kwiatów żywych, jak i suszonych. Mikołajek alpejski wymaga gleby bardzo suchej i nasłonecznionego stanowiska do rozwoju.

Można go z powodzeniem uprawiać w domowym ogródku, ale trzeba mu stworzyć dogodne warunki do wzrostu.