Czy wiemy co sprawia, że jedni są szczupli, a inni otyli? Zastanawiałeś się kiedyś, dlaczego jedni jedzą wszystko i wyglądają dobrze, a inni, którzy jedzą tyle samo są zdecydowanie grubsi?

Co się za tym kryje?

Chudniemy wtedy, gdy do organizmu dociera mniej składników energetycznych, niż aktualnie potrzebujemy. Organizm musi w takiej sytuacji sięgać do rezerwy i pobrać energię z tłuszczu zapasowego, tzn. rozbija tłuszcz zapasowy na glicerol oraz kwasy tłuszczowe, i transportuje je do tkanek, które akurat ich potrzebują. Ponieważ największymi konsumentami energii są pracujące mięśnie, dlatego wysiłek fizyczny jest sprawdzonym sposobem na smukłą sylwetkę.

Termogeneza

W okresie spoczynkowym, wiele energii pochłania proces służący uzyskaniu odpowiedniej ciepłoty ciała, tzw. termogeneza. Znaczna ilość ciepła powstaje w mięśniach, co wyraźnie czujemy podczas wysiłku fizycznego. Kiedy się jednak nie ruszamy, a organizm potrzebuje ciepła, bo na przykład niewłaściwie ubraliśmy się na wieczorny spacer, organizm zmusza mięśnie do pracy bez udziału woli, co odczuwamy jako przeszywające dreszcze.

Ciepło oprócz komórek mięśniowych produkują również same komórki tłuszczowe, jednak tylko te, które są zgromadzone w brunatnej tkance tłuszczowej. Produkują one ciepło nie tylko z tłuszczu zgromadzonego w ich wnętrzu, ale również podbierają go zwykłym komórkom tłuszczowym, gromadzonym w żółtej, psującej naszą sylwetkę, tkance tłuszczowej.

Czym są cykle daremne?

A co się dzieje z rozbitym, lecz niezużytym tłuszczykiem? Jego składniki ponownie łączą się i odtwarzają molekuły tłuszczu zapasowego. Wydaje się to zupełnie naturalne, jednak samo ponowne tworzenie tkanki tłuszczowej również pochłania pewną ilość energii i to jest właśnie jedna z najważniejszych kwestii.

Tkanka tłuszczowa tak, jak cały organizm nie jest jednorodnym monolitem, przez cały czas molekuły wciąż rozpadają się i odbudowują. Efektem tych procesów jest wydatkowanie energii, która niezbędna jest do odbudowy. Te i podobne procesy nazwano cyklami daremnymi.

Jak działają?

Udowodniono, że u osób szczupłych tempo cykli daremnych jest bardzo wysokie, a u otyłych niskie. Zasada jest następująca: osoby, które mogą jeść wszystko i nie tyją tracą bardzo dużą ilość energii w cyklach daremnych, nawet bez podejmowania trudów wysiłku fizycznego.

Odpowiadają za to hormony posiadające zdolności do rozbijania tłuszczu zapasowego. Zidentyfikowano ich kilka, przede wszystkim noradrenalinę, adrenalinę, tyroksynę, somatotropinę, glukagon. Po szczególnych obserwacjach w centrum zainteresowania pozostaje głównie noradrenalina. Prawdopodobnie ona odpowiada za ciągłe rozbijanie tłuszczu w cyklach daremnych. Dzieje się tak dlatego, że noradrenalina pozostaje w zakończeniach nerwowych we wnętrzu tkanki tłuszczowej przez co nie musi, jak inne hormony docierać to nich z krwiobiegiem.