Zgodnie z treścią art. 133 § 1 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego „rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania”. Oboje rodzice mają obowiązek troszczyć się o utrzymanie dziecka. Gdy jedno z rodziców nie chce partycypować w kosztach utrzymania dziecka, należy wystąpić z pozwem o zapłatę alimentów do sądu. Pozew taki nie podlega opłacie sądowej.
W treści pozwu o zasądzenie alimentów należy podać dane dziecka oraz reprezentującego je rodzica, jako przedstawiciela ustawowego, dane ojca (pozwanego) oraz określić żądanie pozwu. Można żądać świadczenia alimentacyjnego nawet za trzy lata wstecz.
Pozew należy uzasadnić, opisując swoje warunki materialne i finansowe oraz sytuację materialną pozwanego – ojca dziecka, jak również uzasadnione potrzeby dziecka.
Do pozwu należy dołączyć:
- odpis skrócony aktu urodzenia dziecka;
- wyrok rozwodowy lub akt ślubu;
- oświadczenie o uznaniu dziecka lub wyrok ustalający ojcostwo (gdy dziecko jest z wolnego związku);
- zaświadczenie o zarobkach lub z urzędu pracy w razie pobierania zasiłku dla bezrobotnych;
- wyliczenie kosztów utrzymania dziecka (oraz dowody uzasadniające te koszty, np. rachunki, dowody opłat za leczenie, kursy, kolonie, wycieczki itp.).
Kwota przyznanych przez sąd alimentów zależy od oceny sądu. Sąd orzekając wysokość świadczeń alimentacyjnych, kieruje się usprawiedliwionymi potrzebami dziecka oraz majątkowymi i zarobkowymi możliwościami pozwanego. Po wydaniu przez Sąd wyroku zasądzającego alimenty, należy złożyć wniosek o wydanie odpisu tego wyroku wraz z klauzulą natychmiastowej wykonalności.
Jeżeli po wydaniu wyroku ojciec dziecka nadal uchyla się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, należy złożyć do komornika wniosek egzekucyjny, zgodnie z którym komornik będzie egzekwował zasądzone należności.
Jeżeli komornikowi nie uda się wyegzekwować od ojca dziecka zadłużenia, po dwóch miesiącach wydaje on orzeczenie o nieskutecznej egzekucji. Z takim orzeczeniem rodzic, który w imieniu dziecka domaga się świadczenia alimentacyjnego, składa wniosek do swojego urzędu miasta lub gminy o wypłatę świadczenia z Funduszu Alimentacyjnego.
Aktualnie aby otrzymać świadczenie z Funduszu Alimentacyjnego, należy spełnić dwa podstawowe warunki:
- dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać 725 zł netto miesięcznie;
- egzekucja komornicza, czyli ściągnięcie pieniędzy od zobowiązanego rodzica, jest niemożliwa.
Alimenty z Funduszu Alimentacyjnego należą się dzieciom do osiemnastu lat lub do ukończenia 25 roku życia, jeżeli dziecko uczy się w szkole lub szkole wyższej. Natomiast, jeśli dziecko jest niepełnosprawne, świadczenie przysługuje bez względu na wiek.