Choroba wrzodowa jest co raz częściej diagnozowaną chorobą w ostatnich latach. Początkowo może ona nie wywoływać dolegliwości lub jedynie powodować ból w nadbrzuszu pojawiający się okresowo, głównie wiosną i jesienią. Bóle zwykle trwają wiele tygodni, a głównie są odczuwane pół godziny po spożyciu posiłku w przypadku wrzodu żołądka i do 2-3 godzin po jedzeniu w przypadku wrzodu dwunastnicy.
U osób z chorobą wrzodową dwunastnicy charakterystyczne są bóle głodowe w nocy i na czczo. Ból czuć nieco na prawo od pępka. Po między bólami można odczuwać również pieczenie i palenie w nadbrzuszu, zgagę, puste odbijanie, nudności, wymioty, zaparcie stolca.
Powstanie owrzodzenia ściany żołądka może być wynikiem zaburzenia równowagi pomiędzy czynnikami agresji (wrzodotwórcze) a mechanizmami obronnymi błony śluzowej.
Czynniki agresji mogą być endogenne: kwas solny, pepsyna, żółć oraz egzogenne: stres, palenie papierosów, niesterydowe leki przeciwzapalne. Bakteryjnym czynnikiem agresji jest Helicobacter pylori, którego obecność stwierdzono w przypadku 95% osób z wrzodem dwunastnicy oraz u 70% osób z wrzodem żołądka.
Leczenie polega na zwalczeniu bólu, który jest podstawową dolegliwością chorego. Zwalczenie bólu oraz przyspieszenie gojenia się owrzodzenia uzyskuje się poprzez leczenie spoczynkowe z regulacją trybu życia, leczenie dietetyczne i leczenie farmakologiczne.
Dieta polega na wprowadzeniu żywienia łatwostrawnego z ograniczeniem substancji pobudzających wydzielanie soku żołądkowego.
Podczas stosowania diety należy dostarczyć organizmowi wszystkich niezbędnych składników odżywczych i jednocześnie nie dopuścić do drażnienia mechanicznego, chemicznego i termicznego błony śluzowej żołądka.
Zaleca się wykluczenie produktów ciężkostrawnych, wzdymających, długo zalegających w żołądku, z duża ilością błonnika pokarmowego, czy używki, marynaty i ostre przyprawy.
Techniki kulinarne powinny zmniejszać zawartość błonnika pokarmowego w produktach roślinnych, sprawiać, że błonnik stanie się delikatniejszy i mniej drażniący przewód pokarmowy.
Produkty zalecane to: pieczywo pszenne, jasne, czerstwe, biszkopty. Młode soczyste warzywa gotowane np. : marchew, dynia, kabaczek, buraki, szparagi, ziemniaki w formie puree lub z masłem.
Chory powinien stosować techniki kulinarne poprawiające strawność składników odżywczych, czyli: gotowanie na parze, pieczenie w folii aluminiowej, spulchnianie potraw poprzez dodatek do nich ubitych białek lub namoczonej w wodzie lub mleku bułki.
Zalecanymi dodatkami do pieczywa jest masło, twarożek, serki homogenizowane, pasty mięsne. Można spożywać chude mięso, drób oraz ryby.
Zakazane są produkty smażone, pieczone tradycyjnie, zapiekane, odgrzewane i odsmażane. Produkty wędzone, ostre przyprawy takie jak: ocet, pieprz, musztarda, buliony, kostki rosołowe, ziele angielskie czy liść laurowy.
Należy pamiętać, aby przyjmować posiłki regularnie, nie dopuszczać do silnego głodu. Potrawy powinny być w umiarkowanej temperaturze oraz jedzone bez pośpiechu i zdenerwowania w stałych porach.
Przykładowe menu przy chorobie wrzodowej
Śniadanie:
- kawa zbożowa z mlekiem
- Bułka pszenna czerstwa z masłem, chudą wędlina oraz
- Jajecznica na parze
II śniadanie:
- kisiel z przetartym i gotowanym jabłkiem
Lunch:
- Zupa jarzynowa przetarta z grzankami
Obiad:
- Klopsiki z mięsa gotowanego, mielonego
- Ziemniaki puree oraz zestaw warzyw puree (marchewka, kabaczek)
- Rozcieńczony sok owocowo-warzywny
Kolacja:
- Pieczywo pszenne z masłem
- Polędwica drobiowa
- Pomidor bez skórki